Do it yourself!

Luisteren tussen de regels door

Wie herkent het niet: tijdens een overleg is een besluit genomen, maar dat dekt toch niet helemaal de lading, of je hebt niet alles gezegd wat je wilde zeggen omwille van de tijd of omdat je niet te kritisch wilde zijn, of niet ieders inbreng is echt gehoord, of als groep heb je een afslag genomen die bij nader inzien geen rechtdoet aan het vraagstuk.

Er zijn allerlei manieren om de kwaliteit van overleggen te versterken. Een eenvoudige methode, die ondersteunend is in het leren luisteren en expliciteren van verschillende perspectieven, is de volgende:

1. Kies (minimaal) twee mensen uit die tijdens het overleg/besluitvormingsproces ‘advocaat van de duivel’ zijn. Zij luisteren tijdens het overleg vanaf een plek letterlijk buiten de groep (dat kan door de stoelen naar achteren te schuiven).
2. Zet het overleg na 10 minuten stil en geef de twee ‘advocaten’ het woord: zij verwoorden wat in het overleg tot dan toe níet is gezegd dan wel wat de leidende aannames in het overleg zijn (deze aannames kunnen impliciet of expliciet zijn – let op: het gaat er niet om deze aannames als goed of fout te bestempelen).
3. Vervolg het overleg en neem daarin de observaties van de twee ‘advocaten’ mee. Herhaal de stappen 2 en 3 zoveel als nodig.
4. Evalueer deze werkwijze en expliciteer wat de inbreng van de advocaten aan andere perspectieven heeft opgeleverd.