Samenwerken over grenzen heen

Veel van onze opdrachtgevers werken over de grenzen van afdelingen of organisaties heen. Hierbij komen verschillende belangen, culturen en werkwijzen samen. Samenwerken over grenzen heen is essentieel om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Maar dat gaat niet vanzelf. Voor SENS real estate begeleidden we onlangs een strategiesessie die gericht was op het verbeteren van de samenwerking met externe partners in hun opdrachten.

Samenwerken over grenzen heen: waarom het zo moeilijk is

Bij veel van onze klanten zien we vergelijkbare vraagstukken terug. De wens en noodzaak om samen te werken over grenzen zijn vaak aan de orde, maar deze manier van samenwerken blijkt in de praktijk vaak lastig… Soms lukt het niet om tot besluiten te komen, door een onduidelijke governance of samenwerkingsafspraken, met als gevolg dat er buiten de overleggen veel gelobbyd wordt.

Ook ervaren partijen regelmatig dat ze niet op dezelfde manier betrokken zijn bij de regionale of domeinoverstijgende samenwerking: de mate van investeren verschilt en waar de één werkt vanuit een gezamenlijk belang, lijkt de ander geneigd vooral het eigen belang te behartigen.

En wanneer partijen het aan de overlegtafel snel eens lijken te zijn, trekken zij zich terug op het eigen eiland wanneer de plannen concreter worden. Een fundamentele vraag die we regelmatig horen: hoe organiseer je effectieve horizontale samenwerking wanneer de sturing in de moederorganisaties veelal verticaal verloopt?

Dilemma’s die organisaties dagelijks voelen

Samenwerkende partijen worstelen vaak met dezelfde spanningen:

• Balanceren tussen draagvlak, draagkracht en daadkracht
  Meer draagvlak betekent soms minder slagkracht. Te veel daadkracht kan het draagvlak juist onder druk zetten. En gebrek aan draagkracht binnen de eigen organisatie maakt uitvoering ingewikkeld.
• Dubbele loyaliteit
  Mensen moeten zowel van het samenwerkingsverband als van hun thuisorganisatie mogen zijn om effectief bij te kunnen dragen aan de samenwerking. Daar zit juist de toegevoegde waarde. Als die dubbele loyaliteit niet openlijk besproken wordt, daalt het vertrouwen snel met alle gevolgen van dien.
• Onuitgesproken motieven en keuzes
  Als partijen niet durven uit te spreken waarom zij bepaalde voorstellen wel of niet steunen, ontstaan misverstanden en frustraties. Mensen gaan de motieven achter keuzes voor elkaar invullen, vaak niet ten positieve.

Het zijn precies deze spanningen die samenwerking vormen, maar óók kunnen breken.

Wat wij bieden

Bij Ardis helpen we samenwerkingsverbanden om deze dynamieken zichtbaar en bespreekbaar te maken. We:

• Faciliteren open gesprekken over waar de echte pijn zit, en maken inzichtelijk dat het ‘gedoe’ vaak logisch voortkomt uit de dubbele loyaliteit – en dus niet per se een probleem hóeft te zijn.
• Voeren onderzoek uit naar passende governance: heldere sturingslijnen, besluitvormingsprocessen en werkafspraken die draagvlak, draagkracht en daadkracht beter in balans brengen.
• Helpen teams herkennen welke samenwerkingsdynamieken normaal zijn en hoe zij aan de juiste knoppen kunnen draaien om de samenwerking te versterken.

Client case: SENS real estate

De opdracht voor SENS real estate laat mooi zien hoe complex samenwerken over grenzen heen kan zijn. De organisatie werkt intensief samen met gemeenten, aannemers, beleggers, provincies, investeerders en omgevingspartijen, stuk voor stuk stakeholders met verschillende tempo’s, belangen en werkwijzen. Vooral binnenstedelijke projecten in de Randstad bleken steeds trager te verlopen: langere doorlooptijden, meer regelgeving en een groeiend veld aan betrokken partijen. Juist daar werd de spanning zichtbaar tussen commerciële doelgerichtheid en de bestuurlijke logica van publieke partners.

Voor hun strategiedag organiseerden we een sessie waarin we drie samenwerkingsvraagstukken grondig onder de loep namen. We onderzochten samen waar samenwerking goed liep, waar het blokkeerde en welke patronen steeds terugkeerden. Met behulp van het Ardis Netwerkbeeld, dat acht cruciale factoren voor opgavegericht samenwerken onderscheidt, kregen de teamleden beter zicht op hun rol als regisseur in complexe samenwerkingsverbanden. Het model bood structuur, herkenning en concrete handvatten om een diagnose te stellen én om direct toepasbare acties te formuleren.

Doordat wij al 35 jaar werken met partijen als het Rijk, gemeenten, provincies en diverse stakeholders in de publieke sector, konden we hun perspectief verbreden en inzicht geven in wat effectieve samenwerking voor deze partners betekent. De sessie leverde niet alleen bewustwording op, maar ook praktische inzichten die SENS direct kon toepassen. De doelstellingen werden behaald en de wens ontstond om deze aanpak breder in te zetten bij andere stakeholders en projecten.