Leiderschap vraagt meer dan inzet van je ratio

Turbulente tijden vragen meer dan ooit om leiders die stevig staan en optimaal kunnen verbinden. Juist daarom is het belangrijk goed in contact te zijn met je eigen gevoel en emoties. Zo kun je de wijsheid die daarin zit benutten en beter aansluiten op de emoties en gevoelens van mensen om je heen. In de inspiratiesessie ‘Bezielend Leiderschap’, die eind mei werd gehouden, lieten Ardis en het Embodied Change Institute, deelnemers ervaren hoe zij hun eigen basis konden verstevigen door in te zetten op meer lichaamsbewustzijn.

Adviseur Nelleke Pronk blikt terug: “Op basis van inzichten uit de neuro-affectieve ontwikkelingspsychologie verkenden we tijdens de sessie hoe je je eigen basis en fundament zo kunt versterken dat je kunt meebewegen en verbinden met anderen zonder je eigen geluid kwijt te raken. Hoe je je meer bewust kunt worden van wat je lichaam en gevoelens je vertellen. Zodat je deze wijsheid kunt benutten om in vrijheid te kiezen hoe je wilt reageren, in plaats van door je emoties aangestuurd te worden en reflexmatig te handelen.”
De deelnemers volgden workshops yoga, ademwerk en meditatie. Ze kregen uitleg over hoe en waar de verschillende onderdelen van het menselijk brein zich vertalen in rationele, fysieke en emotionele acties en reacties. “In de workshops verkenden we hoe je je met anderen kunt verbinden terwijl je tegelijk met je aandacht bij jezelf blijft. En hoe je bij het nemen van besluiten meer gebruik kunt maken van je intuïtie en de wijsheid van je lichaam. We lieten ons inspireren door muziek, filmbeelden en samen klank en muziek maken.”

Verbinding met jezelf

Doel van deze inspiratiesessie was om de deelnemers weer in contact te laten komen met hun fysieke en emotionele brein. Nelleke: “Hoe kun je ervoor zorgen alerter te zijn op wat je fysieke en emotionele reactie is op wat je meemaakt? En hoe benut je die informatie?”
Want als je daar alert op bent en beter registreert waarom je reageert zoals je reageert, weet je ook wat je moet doen om jezelf onder controle te krijgen. “Zodat je bijvoorbeeld niet vanuit stress in een soort fight or flight modus komt, maar in staat bent jezelf tot rust te brengen, de informatie die hierin verborgen zit, gebruikt en weloverwogen een reactie kunt formuleren of besluit kunt nemen. Het loont dus om niet alleen naar het rationele, maar ook naar het fysieke en emotionele brein te luisteren.” Beter doen, door meer te zijn.
Met name voor leidinggevenden is dat belangrijk, omdat zij soms best lastige knopen hebben door te hakken. “Maar eigenlijk gaat het natuurlijk over iedereen. Want ieder mens heeft in zijn werk continu keuzes te maken. Ieder mens moet continu verbinden met anderen. En het is pas mogelijk te verbinden met anderen wanneer je in verbinding bent met jezelf. Eigenlijk gaat het dus over leiderschap in de meest brede zin van het woord: leiding geven aan anderen, maar vooral ook aan jezelf.”

Ardis maakt werk van bezielend leiderschap

Bezielend leiderschap is voor Ardis een thema, dat verder strekt dan een eendaagse inspiratiesessie. Nelleke: “We zoeken naar manieren hoe we dit kunnen verweven in onze reguliere programma’s. Want er is inmiddels al veel wetenschappelijk bewijs dat het heel goed werkt als iemand alerter wordt op de signalen die zijn gestel hem geeft.”
Er zit veel wijsheid verborgen in de fysieke en emotionele reacties op een bepaalde situatie. “Als je die weet te benutten in plaats van daar gedachteloos aan te voorbij gaan, kun je veel effectiever reageren.”
Dat hoeft ook echt niet allemaal groots en meeslepend te worden opgepakt, vindt zij. “Zolang er voor iedereen maar ruimte wordt geboden om te voelen en kwetsbaarheid te tonen. Je zult merken dat mensen daar bij aanvang een beetje aarzelend tegenover staan. Maar op het moment dat ze er echt werk van gaan maken, wordt het als buitengewoon positief ervaren.”

Meer ruimte bieden

De deelnemers waardeerden de dag, zo bleek. “De een voelde zich helemaal bevestigd in de overtuiging dat deze benadering belangrijk is. De ander was blij kennis te hebben kunnen maken met een nieuwe en inspirerende invulling van (persoonlijk) leiderschap. Sommige deelnemers zeiden het ook raar te vinden dat er in het reguliere circuit zo weinig aandacht voor is. Want verbinding maken en zelfregulatie bijvoorbeeld zijn bij uitstek vaardigheden die eigenlijk iedereen, maar zeker leidinggevenden zich eigen zouden moeten maken.”
Waarom dit niet of te weinig gebeurt is volgens Nelleke goed verklaarbaar. “In ons dagelijks leven krijgt nog altijd vooral het rationele de ruimte. Gelukkig zijn er steeds meer organisaties die daarnaast ook ruimte bieden aan bezielend leiderschap of belichaamd werken. En zelf hoor ik ook steeds meer mensen die hiermee bezig zijn.”
Zij meent zelfs te kunnen stellen dat je niet goed leiding kan geven aan jezelf en anderen als je niet ook naar je fysieke en emotionele ‘’ik’ kunt kijken. “Leiders die niet in staat zijn om echt contact te maken met zichzelf, kunnen ook geen ruimte bieden aan hetgeen een ander allemaal met zich meedraagt. Als leidinggevende moet je receptief kunnen zijn voor je medewerkers. Die kwaliteit heb je gewoon keihard nodig.”